دوره 7، شماره 3 - ( 9-1399 )
جلد 7 شماره 3 صفحات 65-50 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
pourkhalil N, koohi Rostami M. Analysis of information behavior paradigms: past and present. Human Information Interaction 2020; 7 (3)
URL: http://hii.khu.ac.ir/article-1-2937-fa.html
URL: http://hii.khu.ac.ir/article-1-2937-fa.html
پورخلیل ندا، کوهی رستمی منصور. واکاوی پارادایمهای رفتار اطلاعاتی: گذشته و حال. تعامل انسان و اطلاعات. 1399; 7 (3)
دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
چکیده: (3031 مشاهده)
مقدمه: رفتار اطلاعاتی در علم اطلاعات و دانش‌شناسی به عنوان یک رفتار اساسی انسان دیده می‌شود که تا کنون پژوهش‌های بسیاری درباره آن انجام شده است. این پژوهش، پارادایم‌ها و رویکردهای متفاوتی را در بر می‌گیرد که در پژوهش‌های رفتار اطلاعاتی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. هدف مقاله حاضر بررسی سیر تغییر پارادایم و رویکردهای محتلف پژوهشی در حوزه رفتار اطلاعاتی است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای با رویکرد تحلیلی و پس از مرور مطالعات پیشین با هدف شناسایی پارادایمهای غالب رفتار اطلاعاتی انجام شده است.
یافتهها: یافتهها نشان داد که میتوان مطالعات رفتار اطلاعاتی را در دو دسته پارادایم اصلی قدیم و جدید قرار داد. پارادایم قدیم صرفاً بر نحوه استفاده فرد از کانال‌های اطلاعاتی اشاره دارد و خود فرد را در تعامل با اطلاعات کمتر مورد توجه قرار می‌دهد. پاردایم قدیم ناظر بر نظریات شانون درباره اطلاعات است و پاردایم جدید بر روابط بین رشته‌ای تأکید دارد. در دسته پارادایم جدید رویکرد شناختی، جامعه‌شناختی، و چندوجهی را میتوان مشاهده نمود.
نتیجه‌گیری: رفتار اطلاعاتی یک رفتار غریزی است که در محیط اجتماعی رخ داده و عوامل مختلفی در آن تأثیر گذارند و مانند بسیاری از ویژگیهای انسانی، رفتاری است که در خلأ رخ نمیدهد؛ این رفتار در تعامل با اطلاعات، انسان و جامعه قابل تعریف است و از این رو میتواند جنبههای گسترده و چندوجهی داشته باشد. همچنین این رفتار به عنوان شاخه‌ای از علوم اجتماعی است که تحت پارادایمهای مختلفی قابل بررسی است. برخلاف علوم طبیعی در علوم اجتماعی فرانظریه‌های زیادی ممکن است در کنار هم پیش بروند. گاهی یک فرانظریه به سادگی از بین می‌رود و زمانی دیگر ممکن است دوباره رشد نموده، تحول پیدا کند و مجدداً علایق پژوهشگران را برانگیزد. بدین ترتیب سیر تکامل پژوهش رفتار اطلاعاتی نشان دهنده ترکیب رشته‌ها و نظریات بین رشته‌ای و روابط جدید در درک رفتار اطلاعاتی انسان است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای با رویکرد تحلیلی و پس از مرور مطالعات پیشین با هدف شناسایی پارادایمهای غالب رفتار اطلاعاتی انجام شده است.
یافتهها: یافتهها نشان داد که میتوان مطالعات رفتار اطلاعاتی را در دو دسته پارادایم اصلی قدیم و جدید قرار داد. پارادایم قدیم صرفاً بر نحوه استفاده فرد از کانال‌های اطلاعاتی اشاره دارد و خود فرد را در تعامل با اطلاعات کمتر مورد توجه قرار می‌دهد. پاردایم قدیم ناظر بر نظریات شانون درباره اطلاعات است و پاردایم جدید بر روابط بین رشته‌ای تأکید دارد. در دسته پارادایم جدید رویکرد شناختی، جامعه‌شناختی، و چندوجهی را میتوان مشاهده نمود.
نتیجه‌گیری: رفتار اطلاعاتی یک رفتار غریزی است که در محیط اجتماعی رخ داده و عوامل مختلفی در آن تأثیر گذارند و مانند بسیاری از ویژگیهای انسانی، رفتاری است که در خلأ رخ نمیدهد؛ این رفتار در تعامل با اطلاعات، انسان و جامعه قابل تعریف است و از این رو میتواند جنبههای گسترده و چندوجهی داشته باشد. همچنین این رفتار به عنوان شاخه‌ای از علوم اجتماعی است که تحت پارادایمهای مختلفی قابل بررسی است. برخلاف علوم طبیعی در علوم اجتماعی فرانظریه‌های زیادی ممکن است در کنار هم پیش بروند. گاهی یک فرانظریه به سادگی از بین می‌رود و زمانی دیگر ممکن است دوباره رشد نموده، تحول پیدا کند و مجدداً علایق پژوهشگران را برانگیزد. بدین ترتیب سیر تکامل پژوهش رفتار اطلاعاتی نشان دهنده ترکیب رشته‌ها و نظریات بین رشته‌ای و روابط جدید در درک رفتار اطلاعاتی انسان است.
واژه‌های کلیدی: رفتار اطلاعاتی، پارادایمهای رفتار اطلاعاتی، پاردایم کاربرمدار، پارادایم جامعه شناختی، پارادایم چندوجهی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
