دوره 11، شماره 4 - ( 11-1403 )
جلد 11 شماره 4 صفحات 19-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Fathi S, Dadgarfard Z, Dadandish P, Zare Z. Analyzing the lived experience of capable female heads of households in the economic field. Human Information Interaction 2025; 11 (4)
URL: http://hii.khu.ac.ir/article-1-3172-fa.html
URL: http://hii.khu.ac.ir/article-1-3172-fa.html
فتحی سروش، دادگرفرد زهرا، داداندیش پروین، زارع زهرا. واکاوی تجربه زیسته زنان سرپرست خانوار توانمند در زمینه اقتصادی. تعامل انسان و اطلاعات. 1403; 11 (4)
گروه جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده: (3816 مشاهده)
هدف: پژوهش حاضر بر آن است که تجربه ی زیسته ی زنان سرپرست خانوار توانمند در زمینه ی اقتصادی را به صورت کیفی مورد مداقه قرار داده تا بتواند از فرآیند زیسته ی آنها الگو یا مدلی بومی استخراج کرده که دیگر زنان سرپرست خانوار نیز بهره ببرند.
روش پژوهش: جهت انجام مصاحبه، از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شده است. مصاحبه‌ها به صورت حضوری و تا رسیدن به نقطه اشباع توسط محقق انجام شد. از این رو پژوهشگر تا مرحله‌ی اشباع نظری با 13نفر زن سرپرست خانوار توانمند در زمینه ی اقتصادی مصاحبه انجام داده است.
یافته‌ها: بصورت کلی 157کد باز، 42 محوری ، 15 کد انتخابی و یک مقوله محوری از مصاحبه‌های استخراج گردید. نتایج حاصل نشان داد مقوله عِلّی،نیازمالی و عدم تأمین نیازهای اساسی و نابسامانی خانواده تأثیر به سزایی داشته است. وجود سازمان های حمایتی و خیریه ها، قوانین حمایت از زنان سرپرست خانوار، دریافت تسهیلات از سازمان حمایت کننده جز مقولات مداخله گر می باشد. همچنین تعهدات خانوادگی زیاد و عدم حمایت اجتماعی و خانوادگی به عنوان مقوله ی زمینه ای شناخته شد. در این بین راهبردهایی برای زنان سرپرست خانوار وجود دارد که از جمله بهره گیری از خدمات و تسهیلات حمایتی سازمان های دولتی و خیریه ها، دریافت آموزش مهارت های اقتصادی و اجتماعی، استفاده از تسهیلات و برنامه ها و خدمات را می توان نام برد. همین امر باعث شده که آثار و پیامدهایی از جمله افزایش درآمد و اشتغال زایی، کاهش تنش های خانوادگی و اجتماعی را در پی داشته باشد. مقوله محوری نیازبه توانمندی اقتصادی است. زنان سرپرست خانوار توانمند در زمینه ی اقتصادی از ابتدا تجربه و مهارت اقتصادی کافی و حتی آمادگی لازم جهت سرپرست شدن را نداشتند.
نتیجه‌گیری: توانمندی اقتصادی سبب کاهش محرومیت و ملحق شدن آنان به گروه های اجتماعی شده است. که پیامد ارتقا موقعیت اجتماعی و اقتصادی را نیز به همراه داشته است.
روش پژوهش: جهت انجام مصاحبه، از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شده است. مصاحبه‌ها به صورت حضوری و تا رسیدن به نقطه اشباع توسط محقق انجام شد. از این رو پژوهشگر تا مرحله‌ی اشباع نظری با 13نفر زن سرپرست خانوار توانمند در زمینه ی اقتصادی مصاحبه انجام داده است.
یافته‌ها: بصورت کلی 157کد باز، 42 محوری ، 15 کد انتخابی و یک مقوله محوری از مصاحبه‌های استخراج گردید. نتایج حاصل نشان داد مقوله عِلّی،نیازمالی و عدم تأمین نیازهای اساسی و نابسامانی خانواده تأثیر به سزایی داشته است. وجود سازمان های حمایتی و خیریه ها، قوانین حمایت از زنان سرپرست خانوار، دریافت تسهیلات از سازمان حمایت کننده جز مقولات مداخله گر می باشد. همچنین تعهدات خانوادگی زیاد و عدم حمایت اجتماعی و خانوادگی به عنوان مقوله ی زمینه ای شناخته شد. در این بین راهبردهایی برای زنان سرپرست خانوار وجود دارد که از جمله بهره گیری از خدمات و تسهیلات حمایتی سازمان های دولتی و خیریه ها، دریافت آموزش مهارت های اقتصادی و اجتماعی، استفاده از تسهیلات و برنامه ها و خدمات را می توان نام برد. همین امر باعث شده که آثار و پیامدهایی از جمله افزایش درآمد و اشتغال زایی، کاهش تنش های خانوادگی و اجتماعی را در پی داشته باشد. مقوله محوری نیازبه توانمندی اقتصادی است. زنان سرپرست خانوار توانمند در زمینه ی اقتصادی از ابتدا تجربه و مهارت اقتصادی کافی و حتی آمادگی لازم جهت سرپرست شدن را نداشتند.
نتیجه‌گیری: توانمندی اقتصادی سبب کاهش محرومیت و ملحق شدن آنان به گروه های اجتماعی شده است. که پیامد ارتقا موقعیت اجتماعی و اقتصادی را نیز به همراه داشته است.
فهرست منابع
1. ابوت، پاملا؛ والاس، کلر (1380 ). جامعه شناسی زنان. ترجمه منیژه نجم عراقی. تهران: نشر نی.
2. اعزازی، شهلا. (1386). جامعه شناسی خانواده با تأکید بر ساختارو کارکرد خانواده در دوران معاصر.
3. ازکیا، مصطفی؛ غفاری، غلامرضا(1383). توسعه روستایی با تأکید بر جامعه -روستایی ایران. تهران: نشر نی
4. ایمانی جاجرمی، حسین؛ کریمی، علیرضا(1388). چالش‌های اجتماعی شوراهای روستایی در مدیریت محلی. توسعه روستایی، 1(1) ،90-114.
5. بیدختی، علی اکبر؛ غیاث الدین، عباس(1394). بررسی عوامل موثر بر توانمندسازی کارکنان، پرتال جامع علوم انسانی، ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، 182.
6. بدری، سیدعلی؛ نعمتی، مرتضی (1390). چالش‌های مدیریت روستایی در ایران و ارایه سیاستهای راهبردی. سیاستگذاری، سال دوم، ش 2 (1): 147-180
7. بریمانی، فرامرز؛ نیک منش، زهرا (1391). بررسی نقش اعتبارات خرد در توانمندسازی زنان روستایی (نمونه موردی: دهستان لکستان شهرستان سلماس). اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال یکم، ش 1 (تابستان): 69-82
8. چرمچیان لنگرودی، مهدی؛ علی بیگی، امیرحسین (1392). بررسی عوامل مؤثر بر توانمندسازی روانشناختی زنان روستایی". فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، 4 (1)، 165-192
9. حسینی حاجی بکنده سید احمد و تقی پور ملیحه؛ بررسی تاثیر حمایت اجتماعی بر سلامت اجتماعی زنان سرپرست خانوار(1389)، نشریه پژوهش اجتماعی، 3 (7) 139-157
10. حسینی، نسرین؛ رهنورد، فرج اله (1387). عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان. پژوهش‌های زنان، 6(1) 105-118.
11. حیدری ساربان، وکیل؛ یاری حصار، ارسطو؛ طالعی حور، وحید (1393). ارزیابی اثرات اقتصادی اجرای طرح هادی در سکونتگاه های روستایی (نمونه مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان خرم آباد. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 18(4)، 25-.38
12. جمشیدی، معصومه.(1397). نظام معنایی( شرایط تعاملات و پیامدها)بازدارنده و پیش برنده های توانمندسازی زنان: (موردی: زنان سرپرست خانوار تحت حمایت کمیته امداد امام(ره) و اداره بهزیستی ایلام)، طرح پزوهشی، کارفرما. استانداری ایلام.
13. روح افزا، فائزه؛ اکرامی، عطیه (1388). ضرورت توجه به اهمیت نقش زنان در راستای اهداف توسعه پایدار. فرهنگ. 22(3) ، 169- 194.
14. سن، آمارتیا (1385). توسعه به مثابه آزادی. ترجمه وحید محمودی. تهران: دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت.
15. شادی طلب،ژاله، و گرایی نژاد علیرضا،(1383).فقر زنان سرپرست خانوار.فصلنامه پژوهش 2(1)، 49-69.
16. فروزان آمنه، ستاره، و بیگلریا، اکبر(1382). زنان سرپرست خانوار: فرصت ها و چالش ها. فصلنامه پژوهش زنان، 5(1)، 35-58.
17. فیروز فر، فهیمه (1396). پیش درآمدی برادبیات مفهومی توانمندسازی روانی اجتماعی. فصلنامه رویش روان شناسی، سال ششم، 2 (19).
18. طباطبایی یحیی آبادی، ش،. و حسینیان، س. (1384)، توانمندسازی زنان سرپرست خانواده از طریق مشاوره گروهی، آگاهسازی و کارآفرینی. فصلنامه خانواده پژوهی،1(4)، 368-359 .
19. کتابی، محمود؛ یزدخواستی، بهجت؛ فرخ راستایی، زهرا (1382) .توانمندسازی برای مشارکت در توسعه. فصلنامه پژوهش زنان، 1(7) ، 5-30.
20. کرایب، یان (1388). نظریه اجتماعی مدرن از پارسونز تا هابرماس. ترجمه عباس مخبر. تهران: آگه.
21. کلدی، علیرضا، سلحشوری، پروانه (1391). .بررسی حمایتهای اجتماعی بر توانمندسازی زنان". مطالعات اجتماعی توسعه ایران، 4(3)، 7-22.
22. کیمیائی، علی (1390). .شیوه های توانمند سازی زنان سرپرست خانوار". فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه اجتماعی، 40(1)، 63-99 .
23. لانگه، سارا (1372). .معیارهایی برای توانمندسازی زنان، نقش زنان در توسعه.. روشنگران، دوره سوم، 12(3)، 18-32.
24. متوسلی، محمود. دباغی، حمیده. عباسی، افروز(1396). الگوی نظری توانمندسازی فردی و جمعی به مثابه آزادی با تأکید بر دیدگاه کانت و آمارتیاسن، فصلنامه توسعه محلی،9(1)، 27-50.
25. ناصح مژده، قاضی نورمحمدی، جغتایی محمدتقی، مولوی نجومی مرضیه، ریشتریورگ(1390). نشریه رفاه اجتماعی 11 (41)، 251- 266.
Chambers, R. & Conway, G. (1997). "Sustainable Rural Livelihoods: Practical Concepts for the 21st century", IDS Discussion, 296 (4): 1-19.
26. Chant, S. (1997). Woman – Headed House Holds: Diversity and Dynamics in the Development World. Hound Mills, Basingtoke, Mc Millan, Martins Press
27. Faraji Sabokbar, H., Nemati, M. & Khaki, A. (2012). "Studying the Mechanism of Effects of Information Technology on Rural Women’s Empowering Based on DEA Model, A Case Study of Qarn Abad Village".
28. Malhotra,A.Schuler, S.R.& Boender,C.(2002). Measuring women,s empowerment as a variable in international development. In background paper prepared for the world Bank workshop on poverty and Gender. New perspectives(28)
29. Ruth Alsop, 2004, Power, Rights, and Poverty:Concepts and Connections, A working meeting by DFID and the World Bank. [DOI:10.1596/978-0-8213-6310-2]
30. Sen. Amartya.(2000). b. Development as freedom. FIRST ANCHOR BOOKS EDITION anchor ISBN
31. Handy,F.(2004).Womens empowerentrural, india presented at Toront, Canada Julay.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
