دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده: (193 مشاهده)
هدف: افزایش کمی و کیفی کتابخانههای دیجیتال، پدیدهای است که در پاسخ به نیاز روز افزون جامعه در جهت دستیابی به اطلاعات به وجود آمده است. بنابراین کتابخانههای دیجیتال با چالش بزرگ حق مؤلف مواجه هستند. این مهم میتواند آنها را در ارائه خدمات مؤثر و مورد نیاز به جامعه کاربران بازدارد.
روش شناسی: پژوهش حاضر، ضمن بررسی عوامل موثر بر حق مولف در کتابخانههای دیجیتال، الگویی را در زمینه حق مولف در کتابخانههای دیجیتال ارائه کرده است. پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و نوع جمع آوری دادهها، کیفی و از نوع روش فراترکیب انجام شد. همچنین ابزار گردآوری دادهها و اطلاعات، مقالات علمی - پژوهشی منتشر شده در نشریات معتبر فارسی و انگلیسی در12سال اخیر بود. از 342 مقاله استخراج شده طی مراحل فراترکیب، 58مقاله با استفاده از کلیدواژه های فارسی حق مولف، مالکیت فکری، کتابخانه دیجیتال و کلید واژه های انگلیسی Copyright,intellectual property,digital libraries در پایگاههای اطلاعاتی نورمگز، مگیران،SID، Science Direct, Emerald, Springer EBSCO, SEVIER, Wiley انتخاب گردید. در این پژوهش ابتدا برای تمام عوامل استخراج‌شده از مطالعات پیشین، کدی در نظر گرفته و سپس با در نظر گرفتن مفهوم هر یک از کدها، در یک مفهوم مشابه دسته‌‌بندی شدند. برای کنترل کدها و مقوله‌های استخراجی از دو کدگذار استفاده شد و شاخص مورد نظر در این زمینه، شاخص «کاپا»ست.
یافته ها: بر اساس تحلیل‌های صورت‌گرفته به کمک روش تحلیل محتوا، در مجموع، تعداد 8 مقوله اصلی (سیاستگذاری ، ماهیت محتوا، توسعه فناوری، حمایت از استفاده کنندگان، حمایت از پدید آورندگان، تولید کنندگان محتوا، ماهیت استفاده، فرهنگ سازی ) و 18مقوله فرعی برای حق مولف در کتابخانه دیجیتال کشف و استخراج شد.
نتیجه گیری: بر اساس مدل پیشنهادی پژوهش، سیاستگذاری، ماهیت محتوا، توسعه فناوریها، حمایت از استفاده کنندگان، حمایت از پدید آورندگان، تولید کنندگان محتوا، فرهنگ سازی و ماهیت استفاده از مهم ترین عوامل تاثیرگذاردر کارببست قوانین حق مولف برای دسترس پذیر ساختن اطلاعات برای کاربران کتابخانه های دیجیتال است.
روش شناسی: پژوهش حاضر، ضمن بررسی عوامل موثر بر حق مولف در کتابخانههای دیجیتال، الگویی را در زمینه حق مولف در کتابخانههای دیجیتال ارائه کرده است. پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و نوع جمع آوری دادهها، کیفی و از نوع روش فراترکیب انجام شد. همچنین ابزار گردآوری دادهها و اطلاعات، مقالات علمی - پژوهشی منتشر شده در نشریات معتبر فارسی و انگلیسی در12سال اخیر بود. از 342 مقاله استخراج شده طی مراحل فراترکیب، 58مقاله با استفاده از کلیدواژه های فارسی حق مولف، مالکیت فکری، کتابخانه دیجیتال و کلید واژه های انگلیسی Copyright,intellectual property,digital libraries در پایگاههای اطلاعاتی نورمگز، مگیران،SID، Science Direct, Emerald, Springer EBSCO, SEVIER, Wiley انتخاب گردید. در این پژوهش ابتدا برای تمام عوامل استخراج‌شده از مطالعات پیشین، کدی در نظر گرفته و سپس با در نظر گرفتن مفهوم هر یک از کدها، در یک مفهوم مشابه دسته‌‌بندی شدند. برای کنترل کدها و مقوله‌های استخراجی از دو کدگذار استفاده شد و شاخص مورد نظر در این زمینه، شاخص «کاپا»ست.
یافته ها: بر اساس تحلیل‌های صورت‌گرفته به کمک روش تحلیل محتوا، در مجموع، تعداد 8 مقوله اصلی (سیاستگذاری ، ماهیت محتوا، توسعه فناوری، حمایت از استفاده کنندگان، حمایت از پدید آورندگان، تولید کنندگان محتوا، ماهیت استفاده، فرهنگ سازی ) و 18مقوله فرعی برای حق مولف در کتابخانه دیجیتال کشف و استخراج شد.
نتیجه گیری: بر اساس مدل پیشنهادی پژوهش، سیاستگذاری، ماهیت محتوا، توسعه فناوریها، حمایت از استفاده کنندگان، حمایت از پدید آورندگان، تولید کنندگان محتوا، فرهنگ سازی و ماهیت استفاده از مهم ترین عوامل تاثیرگذاردر کارببست قوانین حق مولف برای دسترس پذیر ساختن اطلاعات برای کاربران کتابخانه های دیجیتال است.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
